Kijkoperatie van de heup: Heuparthroscopie
Arthroscopie is een samenvoeging van twee woorden uit de Griekse taal: scopie (kijken) en arthros (gewricht). Een heuparthroscopie is dan ook een kijkoperatie in het heupgewricht. Heuparthroscopie is niet zo veel voorkomend als bijvoorbeeld kijkoperaties van knie, schouder of enkel, en wordt maar in weinig ziekenhuizen in Nederland uitgevoerd.
Dit komt omdat een kijkoperatie in de heup moeilijker is dan de andere typen kijkoperaties, en omdat er weinig aandoeningen behandelbaar zijn met een kijkoperatie in de heup.
Heuparthroscopie als behandeling
Nog niet zo lang geleden was de algemene gedachte dat een afwijking in de heup vroeg of laat zou leiden tot slijtage. Er was in de tussentijd - behalve fysiotherapie, pijnstilling en eventueel injecties in de heup – geen andere oplossing dan wachten tot de klachten erg genoeg waren voor het plaatsen van een heupprothese. Veel van de heupafwijkingen zijn inderdaad een voorbode van slijtage, maar een heuparthroscopie kan in sommige gevallen wel degelijk de pijn verminderen en soms zelfs het slijtageproces remmen of stoppen door de oorzaak van de slijtage weg te nemen.
Afwijkingen van de heup
De meest voorkomende heupafwijkingen zijn impingement (inklemming) en labrumletsels. Indien er al duidelijk ‘slijtage’ is van de heup, dan is er geen rol meer weg gelegd voor een heuparthroscopie. Voordat een kijkoperatie wordt overwogen, wordt dan ook eerst uitgebreid aanvullend onderzoek gedaan, om te kijken wat er precies met de heup aan de hand is.
Wat is het labrum, en wat is labrumletsel?
Aan de rand van de heupkom bevindt zich het labrum, vergelijkbaar met de meniscus in de knie, maar met een andere functie. Beschadiging van het labrum door beginnende slijtage of een ongeval, kan liespijn veroorzaken. Deze diagnose kan door de orthopedisch chirurg worden gesteld door lichamelijk onderzoek en worden bevestigd met een arthro-MRI. Bij twijfel over de diagnose kan er ook verdovingsvloeistof in het heupgewricht worden gespoten om te beoordelen of de pijn daadwerkelijk uit het heupgewricht komt. Met een arthroscopie kan het labrum goed worden bekeken en indien mogelijk hersteld of deels worden verwijderd om de klachten te verhelpen.
Veel mensen boven de 50 jaar hebben een labrumscheur op een MRI zonder hier klachten van te hebben. De arthro-MRI is dus niet leidend. Lichamelijk onderzoek en anamnese (de voorgeschiedenis van de patiënt) zijn ook erg belangrijk voor de uiteindelijke diagnose. Over het algemeen worden heuparthroscopieen niet uitgevoerd boven de 45 jaar, tenzij er een hele duidelijke oorzaak is die verholpen kan worden.
Wat is een impingement in de heup?
Impingement betekent dat de heupkop tegen de rand van de heupkom aanbotst tijdens bepaalde bewegingen. Dit kan komen door een afwijkende vorm van heupkop of -kom en kan schade veroorzaken aan het kraakbeen en labrum. Bij een impingement is het dus niet voldoende alleen het labrumletsel te verhelpen; de oorzaak van het letsel, de inklemming, kan nog steeds voor verdere klachten zorgen.
Tijdens de heuparthroscopie kan de uitstekende botrand aan de heupkop of kom worden verwijderd met een shaver, een speciaal apparaat waarmee het teveel aan bot wordt weggehaald.
De meest voorkomende redenen om een heuparthroscopie te doen
- Letsels van de kraakbenige rand van het heupgewricht (het labrum);
- Impingement van de heup;
- Gewrichtmuis (corpus liberum);
- Kraakbeenflappen die tijdens bewegen klem komen te zitten;
- Arthritis (bacteriële ontsteking) van het heupgewricht.
Een heuparthroscopie wordt onder algehele narcose uitgevoerd. Xpert Clinics Orthopedie is een van de weinige klinieken die jaarlijks veel heupartroscopieën uitvoert en waar ook topsporters en dansers behandeld worden. Patiënten uit heel Nederland worden naar ons verwezen voor deze ingreep.
Daniel Haverkamp is orthopeed bij Xpert Clinics Orthopedie.
Er kunnen verschillende redenen zijn om een kijkoperatie (heup arthroscopie) uit te voeren: kraakbeenbeschadigingen, labrumletsels, slijmvliesafwijkingen, afwijkingen van ligamenten en ontsteking kunnen ermee bekeken en behandeld worden.
Op de basisschool was het voor mij al duidelijk dat ik Orthopedisch chirurg wilde worden.