Enkel impingement; niet alleen een sportletsel
Impingement betekent inklemming, wanneer twee botstukken bij beweging tegen elkaar aankomen en daardoor pijn veroorzaken. Bij de enkel is impingement een veelvoorkomend probleem. Aan de voorzijde van de enkel wordt het een voetballersenkel genoemd en aan de achterzijde een balletdansers enkel.
Voetballersenkel
Een voetballersenkel is niet uitsluitend aanwezig bij voetballers, maar kan bij iedereen voorkomen. De officiële benaming voor deze aandoening is anteromediaal impingement. Aan de voor- of binnenzijde van de enkel ontstaan botspiekjes die bij beweging tegen elkaar aankomen of slijmvlies samenknijpen. Dit geeft een pijn bij lopen en het naar boven bewegen van de voet, soms is de enkel hierbij ook stijver dan hij voorheen was. Het ontstaat door veel kleine letsels, zoals bij voetballers veel voorkomt. De diagnose wordt gesteld door zorgvuldig lichamelijk onderzoek, een getrainde voet en enkel specialist kan deze afwijking gemakkelijk herkennen. Meestal wordt een aanvullende rontgenfoto gemaakt om te beoordelen of er botspieken aanwezig zijn en om te kijken hoe groot ze zijn. In zeldzame gevallen is er geen botspiek maar een voetballersenkel obv aanwezig littekenweefsel. Een CT of MRI scan is meestal niet nodig om de diagnose te bevestigen.
Anteromediaal impingment kan ook optreden bij beginnende slijtage. De behandeling van een voetballersenkel of beginnende slijtage is het weghalen van littekenweefsel en botspieken, dit kan eenvoudig middels een kijkoperatie gedaan worden.
Ook bij een voetballersenkel zal gestart worden met gerichte (sport) fysiotherapie en eventueel pijnstilling. Indien dit onvoldoende effect heeft kan een kijkoperatie aan de voorzijde van de enkel overwogen worden. Met een kijkoperatie zijn deze botuitsteeksels goed te zien en te verwijderen.
Balletdansers enkel
Een balletdansers enkel is een impingement die aan de achterzijde van de enkel kan bestaan (posterieur impingment). Deze afwijking komt veel bij balletdansers voor omdat zij frequent op hun tenen staan, maar het kan bij iedereen voorkomen. Vaak ontstaan de eerste klachten door een verzwikking. Er is een pijn aan de achterzijde van de enkel die erger is bij het strekken van de enkel, en vaak is er ook een irritatie van de buigpees van de grote teen (flexor hallucis longus tendinitis). Deze pees loopt aan de achterzijde van het sprongbeen. Bij ongeveer 15% van de mensen is er een extra botje achter het sprongbeen (talus) aanwezig, dit botje wordt een os trigonum genoemd. Mensen met een os trigonum hebben een grotere kans op een balletdansers enkel. De diagnose kan gesteld worden met lichamelijk onderzoek en gewone rontgenfoto’s. Een CT- of MRI-scan is meestal niet nodig om de diagnose te stellen, maar vaak zal de orthopedisch chirurg toch een CT-scan maken voor de planning van de kijkoperatie.
De eerste behandeling is gerichte (sport)fysiotherapie en pijnstilling. Soms kan een injectie met ontstekingsremmer nuttig zijn. Als dit niet helpt, kan gekozen worden voor een kijkoperatie van de enkel vanaf de achterzijde (posterieure enkel arthroscopie) waarbij het impingement en het geïrriteerde weefsel worden verwijderd.
Heb jij een van bovengenoemde klachten en wil je meer weten hierover? Plan dan gerust een consult bij een van onze orthopedisch chirurgen, wij helpen je graag verder!
Wanneer u last heeft van enkelinstabiliteit, dan kunnen we het enkelgewricht weer stabiel maken door middel van een operatie aan de enkel, ook wel enkelbandplastiek genoemd.
Op de basisschool was het voor mij al duidelijk dat ik Orthopedisch chirurg wilde worden.