Slijtage van de heup

Neem contact op

Neem telefonisch contact op: 088 - 7785205

ma - do08.00 - 18.00
vr08.00 - 17.00

Wat is slijtage van de heup?

Het heupgewricht bestaat uit een bolvormige kop en een kom. Die passen precies in elkaar en kunnen dankzij een laag kraakbeen soepel alle kanten opdraaien. Bij artrose neemt de kwaliteit van dit kraakbeen af: het raakt beschadigd, wordt minder glad of verdwijnt. Artrose van het heupgewricht wordt ook wel een ’versleten heup’ genoemd en komt relatief veel voor, ook op jongere leeftijd.

Informatieavonden

Op de voorlichtingsavond ‘Artrose aan de heup en knie' delen we graag onze kennis met u over de oorzaken van heup- en knieklachten, hoe u voorkomt dat ze verergeren en hoe ze te verhelpen zijn.

Onze orthopedisch chirurgen bespreken zowel niet-operatieve behandelingen als operatieve behandelingen. Daarnaast vertellen ze meer over de verschillende prothesematerialen en operatietechnieken.

Bekijk alle data

Artrose heup: wat zijn de verschillende gradaties?

Kraakbeenbeschadiging (chondropathie) betekent niet direct dat u een nieuwe heup (heupprothese) nodig heeft. Dit ligt onder andere aan de mate van schade en de hoeveelheid last die u ervan ondervindt. Er wordt onderscheid gemaakt in vier gradaties, oplopend van ernst:

Graad I

Het kraakbeen is zacht geworden en de verende eigenschappen zijn verminderd. Soms is er een enkele osteofyt (botuitsteeksel) zichtbaar aan de randen van het gewricht. Deze graad I beschadiging is vaak niet waar te nemen op een röntgenfoto.

Graad II

Er bevinden zich scheurtjes en onregelmatigheden in het oppervlak van het kraakbeen. Echter, deze schade zit vaak oppervlakkig en gaat niet door alle lagen van het kraakbeen. De kraakbeenlaag is ook nog niet dunner geworden door de slijtagebeschadigingen. Soms zijn er duidelijke osteofyten zichtbaar op röntgenfoto’s. Ook graad II beschadigingen zijn niet altijd waar te nemen op een röntgenfoto.

Graad III

De eerdergenoemde scheuren hebben diepe groeven of gaten in het kraakbeen geslagen. Deze schade reikt dieper richting het bot, maar het bot ligt vaak nog niet bloot. Wel is er soms een versmalde gewrichtsspleet te zien op de röntgenfoto. Ook zijn de randen van de botuiteinden vaak aangedaan.

Graad IV

Het kraakbeen is bij een graad IV beschadiging (bijna) geheel verdwenen en het onderliggende bot ligt bloot. De gewrichtsspleet is versmald en soms bijna helemaal verdwenen. Ook hebben zich vaak grote botuitsteeksels gevormd en zijn de uiteinden van de botdelen misvormd.

Oorzaken bij artrose aan de heup

Artrose aan de heup heeft niet één enkele oorzaak en is een normaal natuurlijk verschijnsel. Het kan op verschillende manieren ontstaan en hoeft zeker niet altijd te leiden tot forse klachten en graad IV schade. Feit is, dat bij iedereen tijdens het ouder worden de kwaliteit van het kraakbeen achteruit kan gaan. Het is dus een natuurlijk proces. Wel zijn er oorzaken die de kans op een versleten heup kunnen vergroten.

De volgende factoren kunnen bijdragen aan de versnelling van het proces van heupartrose:

  • Aanleg.
  • Groeistoornissen, bijvoorbeeld heupdysplasie en standafwijkingen van de benen (X-benen of O-benen) waardoor het gewricht onnatuurlijk belast wordt.
  • Laxiteit (= slapheid) van gewrichtsbanden.
  • Matige spierconditie: bij onvoldoende spierkracht of stabiliteit komt er meer kracht op het gewricht terecht.
  • Posttraumatisch: artrose als gevolg van een (eerdere) verwonding of blessure, zoals een bot-of gewrichtsbreuk, bandletsel of labrumschade.
  • Veelvuldige ontstekingen, bijvoorbeeld bij Reumatoïde Artritis.
  • Leeftijd: naarmate we ouder worden treedt bij iedereen een proces van artrose op.
  • Geslacht: vrouwen hebben een hoger risico op artrose.
  • Overbelasting door overgewicht, (langdurig) zwaar lichamelijk werk of intensieve sportbeoefening van extreme sporten of sporten waarbij er tijdens het sporten veel zwikmomenten van de heup plaatsvinden (denk aan rugby, voetbal en handbal).

Symptomen van slijtage van de heup

Dit zijn de meest voorkomende klachten bij een versleten heup:

Pijn in de lies

Bij heupartrose ontstaan de klachten vaak geleidelijk, maar ze kunnen ook plotseling beginnen. Vaak worden pijnklachten aangegeven in de lies, de bilstreek en eventueel met uitstraling naar het bovenbeen tot aan de knie. Ook kan de pijn soms uw slaap verstoren.

Stijfheid

Naast pijn is stijfheid een frequent gehoorde klacht bij heupartrose. Deze stijfheid is met name aanwezig bij het opstaan uit bed (ochtendstijfheid) of uit een diepe stoel of bank, na lang zitten en bij de auto in- en uitstappen. We spreken dan ook over zogenaamde startklachten. De heup voelt stijf aan en moet vaak ‘even op gang komen’. Deze stijfheid neemt gewoonlijk gedurende de dag door het bewegen af.

Krakend geluid in de heup

De gewrichtsoppervlakken zijn bij artrose niet langer helemaal glad. Door de oneffenheid kan er een krakend geluid in de heup ontstaan tijdens het belasten. Dit geluid wordt door sommigen beschreven als het lopen door verse sneeuw of een grindpad. Ook gezonde gewrichten kunnen soms kraken. Dit geluid betekent dus niet dat u artrose heeft.

Instabiliteitsklachten

Heupartrose kan gepaard gaan met een gevoel van instabiliteit en het door de heup zakken. Dit kan komen doordat er minder receptoren in het gewricht zitten, maar het kan ook komen door pijn of gebrek aan spierkracht. Deze laatste oorzaken gaan vaak hand in hand.

Bewegingsbeperking

Als gevolg van heupartrose kan de heup minder beweeglijk worden. Hij kan minder goed buigen waardoor het lopen bemoeilijkt wordt, maar u ook steeds meer hinder ondervindt bij het opstaan uit een diepe stoel of de auto en bij het hurken. Wanneer heupartrose langer bestaat, kan dit leiden tot verkortingen van het kapsel en de omliggende spieren. Dit proces van verstijving van het gewricht is het natuurlijke proces bij forse kraakbeenschade en kan tientallen jaren in beslag nemen. Afhankelijk van de persoonlijke oorzaken en eventuele interventies, gaat dit proces bij de een sneller dan bij de ander.

Vaak is er sprake van een combinatie van deze klachten bij heupartrose. Het is belangrijk onderscheid te maken tussen heupartrose en andere heupaandoeningen, voordat de diagnose heupartrose gesteld kan worden. Hiervoor is het belangrijk dat uw klachten zo compleet mogelijk in beeld worden gebracht.

Diagnose

Voor het vaststellen van de diagnose stelt de orthopedisch chirurg vragen en verricht hij lichamelijk onderzoek. Er wordt ook gekeken naar de manier waarop u loopt. Vaak wordt een röntgenfoto gemaakt, om de ernst van de versleten heup vaststellen. Soms is een MRI-scan nodig, ook dit kan bij Xpert Clinics Orthopedie.

Behandeling van slijtage van de heup

In sommige gevallen kan gerichte fysiotherapie tot forse vermindering van de klachten lijden. Veelal wordt aanvullend ook pijnstilling gebruikt. Wanneer dit niet of onvoldoende helpt, kan de orthopedisch chirurg u opereren.

Niet-operatief

Rust geneest niets! Onder dit mom is het niet-operatieve traject vormgegeven. Wanneer u de diagnose van heupartrose heeft gekregen, betekent dit dus niet dat u alleen nog thuis in de stoel moet gaan zitten. U kunt juist zelf aan de slag om de klachten te verminderen. Dit kunt u het beste doen onder begeleiding van de fysiotherapeut, aan de hand van duidelijke beweegadviezen. Soms kan de orthopedisch chirurg dit proces ondersteunen middels medicatie of een injectie.

  • Bewegen in plaats van belasten (fietsen in plaats van lopen).
  • Grote balsporten, hardlopen en ‘springsporten’ worden afgeraden.
  • Mijd (diep) hurken en zwaar tillen.
  • Zorg indien mogelijk voor gewichtsvermindering.
  • Beweeg gedoseerd en luister goed naar uw lichaam.

Operatief: plaatsen van een heupprothese

Is uw heup versleten, dan kunnen we het aangetaste heupgewricht vervangen door een heupprothese (kunstheup). De kunstheup wordt wel omschreven als de meest succesvolle operatie, jaarlijks worden er rond 30.000 heupvervangingen in Nederland verricht.

Er bestaan verschillende manieren om zo’n heupprothese te plaatsen: via de voorkant of via de zijkant. U kunt samen met de orthopedisch chirurg bespreken welke van de mogelijke benaderingen voor u het meest geschikt is.

Nadat u een nieuwe heup heeft gekregen mag u direct weer korte stukjes lopen met krukken. Na gemiddeld zes weken loopt u weer zonder krukken. Autorijden, fietsen en licht lichamelijk werk kunt u meestal na 8 tot 10 weken weer. De meeste mensen zijn na 6 tot 12 maanden weer volledig hersteld.

Veelgestelde vragen

Maak een afspraak
Veelgestelde vragenStel uw vraag